Astma oskrzelowa to przewlekła choroba zapalna oskrzeli, przebiegająca z napadami duszności wydechowej, którym towarzyszą suchy kaszel, świszczący oddech i uczucie ucisku w klatce piersiowej.
Dzięki prawidłowemu leczeniu można kontrolować astmę, istotnie ograniczać częstotliwość występowania objawów choroby i prowadzić aktywne życie.
Przyczyny astmy
Przyczyny astmy nie są jednoznacznie potwierdzone – mówi się jednak o roli czynników genetycznych i środowiskowych w rozwoju choroby. Lepiej zatem unikać dymu papierosowego, kurzu czy spalin. W profilaktyce astmy zwraca się też dużą uwagę na prawidłowe leczenie infekcji dróg oddechowych. Pamiętaj, że zakażenia bakteryjne czasem wymagają antybiotykoterapii, prowadzonej według zaleceń lekarza, a zakażenia wirusowe leczy się przede wszystkim objawowo.
Dlatego – jeśli nie chorujesz na astmę i chcesz jej uniknąć w przyszłości – nie próbuj „przechodzić” infekcji dróg oddechowych, ponieważ mogą przekształcić się w groźniejszą postać przewlekłą. Odpoczywaj w domu, jak najwięcej pij (zwłaszcza w czasie gorączki), nawilżaj powietrze w mieszkaniu i przyjmuj niesteroidowe leki przeciwzapalne. Dolegliwości ze strony gardła skutecznie złagodzisz przy pomocy leków z chlorowodorkiem benzydaminy o działaniu przeciwzapalnym, antyseptycznym i miejscowo znieczulającym.
Astma – napady i okresy przerwy
Napady duszności, na które cierpią chorzy na astmę oskrzelową, pojawiają się przede wszystkim w wyniku skurczu mięśniówki oskrzeli i obrzęku błony śluzowej. Podłożem choroby jest nadreaktywność oskrzeli na bodźce, które u zdrowych osób nie wywołują reakcji. Schorzenie przebiega z przewlekłym stanem zapalnym oskrzeli, który prowadzi do syntezy związków wywołujących skurcz oskrzeli (np. leukotrienów, prostaglandyn).
Między napadami duszności wydechowej występują okresy przerwy, w których mogą nie występować żadne objawy. Początek ataku często przejawia się uczuciem ucisku i rozpierania w klatce piersiowej, które wkrótce przeistaczają się w duszność. Pojawia się świszczący oddech i suchy kaszel. Mięśnie gładkie mocno kurczą się, dochodzi do zwężenia światła oskrzeli i upośledzenia przepływu powietrza z i do płuc. W drogach oddechowych nasila się produkcja śluzu, co tylko potęguje trudności w oddychaniu.
Astma oskrzelowa – problem kontrolowany
Co prawda, astmy oskrzelowej nie można wyleczyć, ale terapia pozwala ją kontrolować. Dzięki kuracji pacjenci prowadzą normalne, satysfakcjonujące życie. W leczeniu choroby wykorzystuje się różne grupy leków i podaje je różnymi drogami.
Leki łagodzące objawy astmy z reguły działają szybko i rozkurczają mięśnie dróg oddechowych. Najczęściej stosuje się je podczas napadów astmy. Istnieją również leki zapobiegające nawrotom objawów, które ograniczają podatność oskrzeli na czynniki wyzwalające astmę i hamują stan zapalny w drogach oddechowych. Leki, które umożliwiają kontrolowanie symptomów choroby, rozluźniają mięśnie oskrzeli.
Jak żyć a astmą?
Jeśli chorujesz na astmę, kontroluj chorobę – wbrew pozorom nie jest to trudny proces. Pamiętaj o regularnych wizytach u lekarza i wykonywaniu badań (w tym spirometrii). Naucz się rozpoznawać czynniki wywołujące ataki i staraj się ich za wszelką cenę unikać. Jeżeli palisz – uwolnij się od nałogu, nie przebywaj również w towarzystwie osób palących – dym też szkodzi. Przestrzegaj zaleceń lekarskich – systematycznie przyjmuj leki, nawet gdy nie odczuwasz żadnych dolegliwości.
Zadbaj o aktywność fizyczną – zapytaj lekarza, jakie formy wysiłku są dla Ciebie wskazane (zwykle pacjentom z astmą poleca się ćwiczenia aerobowe). Specjalista może zalecić Ci przyjmowanie leków zapobiegających skurczom oskrzeli przed każdym treningiem. Stosuj dietę bogatą w warzywa i owoce. Jeśli masz nadwagę – unormuj masę ciała.
Gdy czujesz, że choroba negatywnie wpływa na Twój nastrój, wywołuje lęk lub odbiera energię, przyjmij pomocną dłoń. Konsultacja z wykwalifikowanym psychologiem pomoże Ci zapanować nad chorobą i przywróci radość życia.
lek. med. Damian Korzybski
Specjalista chorób wewnętrznych i specjalista chorób płuc
