Przewlekła niewydolność żylna (PNŻ) to choroba bardzo powszechna, zwłaszcza w krajach wysoko rozwiniętych. Według różnych badań niewydolność żylna w różnych stadiach może występować nawet u 1/3 populacji, przy czym zdecydowanie częściej chorują na nią kobiety niż mężczyźni. Na szczęście współczesna medycyna oferuje bezpieczne, skuteczne i coraz mniej inwazyjne metody leczenia PNŻ.
Z tekstu dowiesz się:
- jakie są główne przyczyny niewydolności żylnej,
- jakie są czynniki ryzyka choroby,
- jakie metody leczenia przewlekłej niewydolności żylnej oferuje współczesna chirurgia naczyniowa.
Przewlekłą niewydolność żylna najczęściej dzieli się na postać pierwotną i wtórną. W pierwszym przypadku jej przyczyną są wrodzone wady budowy ścian żył i zastawek żylnych. Rozwija się wtedy, gdy genetycznie słabsze ściany żył są dodatkowo poddawane działaniu różnych czynników zwiększających ryzyko zachorowania, takich jak ciąża, przyjmowanie leków hormonalnych lub urazy mechaniczne.
Z kolei wtórna niewydolność żylna objawia się przepływem wstecznym krwi, niedrożnością żylną lub obydwoma zjawiskami jednocześnie. Są one spowodowane nadciśnieniem żylnym wywołanym przez zmiany strukturalne lub czynnościowe żył. Te z kolei są wynikiem np. otyłości, nieprawidłowej diety, siedzącego lub stojącego trybu życia, noszenia obcisłej odzieży czy niedoboru aktywności fizycznej.
Przewlekła niewydolność żylna – diagnostyka
Diagnostyką i leczeniem przewlekłej niewydolności żylnej zajmuje się chirurg naczyniowy.
Diagnostyka przewlekłej niewydolności żylnej opiera się na przeprowadzeniu przez lekarza wywiadu z pacjentem (pyta on m.in. o przebyte wcześniej choroby i urazy, przyjmowane leki, tryb życia, występowanie niewydolności żylnej w najbliższej rodzinie) oraz obserwacji powiększonych żył na kończynach dolnych. Podstawą diagnostyki obrazowej jest badanie USG metodą Dopplera (USG Doppler żył kończyn dolnych), które pozwala ocenić przepływ krwi żylnej, wydolność zastawek oraz drożność układu żylnego. Jest to badanie bezbolesne, nieinwazyjne i całkowicie bezpieczne.
We wstępnej ocenie wydolności układu żylnego kończyn dolnych angiolog może wykonać również tzw. próby opaskowe, czyli nałożenie na kończynę opaski i wykonywanie przez pacjenta określonych ruchów. Jeżeli żyły głębokie są drożne, występujące na nodze żylaki się zmniejszają, jeśli jednak występuje zakrzepica – zastój krwi staje się widoczny, a żylaki twardnieją.
Leczenie niewydolności żylnej – kompresjoterapia czy chirurgia naczyniowa?
Dobór odpowiedniej metody leczenia przewlekłej niewydolności żylnej zależy oczywiście od stopnia zaawansowania choroby. Jeśli lekarz stwierdzi, że jest to początkowe stadium schorzenia, może zaproponować leczenie zachowawcze. Zalicza się do niego:
- unoszenie kończyny – spanie z nogami uniesionymi na około 15 cm przy pomocy specjalnych podstawek, poduszki czy koca, a w ciągu dnia okresowe unoszenie kończyn powyżej poziomu serca,
- kompresjoterapia – stosowanie specjalnych pończoch lub opasek uciskowych, które mają na celu wytworzenie odpowiedniego ucisku na naczynia, a w efekcie zmniejszenie refluksu żylnego,
- fizykoterapia – odpowiednie ćwiczenia (np. zginanie grzbietowe stopy) oraz dyscypliny sportu (pływanie, jazda na rowerze) poprawiają przepływ krwi w naczyniach, a dodatkowo wspomagają redukcję masy ciała,
- leczenie farmakologiczne – stosowanie leków zawierających np. diosminę, rutynę, escynę czy hesperydynę zmniejsza zastoje żylne, redukuje nadmierną lepkość krwi oraz działa przeciwzakrzepowo.
Jeśli zastosowane leczenie zachowawcze nie przynosi oczekiwanych rezultatów lub niewydolność żylna znajduje się już w stadium zaawansowanym, lekarz specjalista może zalecić wykonanie konkretnych zabiegów z zakresu chirurgii naczyniowej.
Nowoczesna chirurgia naczyniowa – co oferuje?
Celem zabiegów z zakresu chirurgii naczyniowej jest ablacja, czyli wyeliminowanie chorych naczyń krwionośnych. W zależności od indywidualnego stanu zdrowia, potrzeb i oczekiwań pacjenta lekarz może zastosować do tego metody mechaniczne (chirurgiczne), chemiczne (skleroterapia) lub termiczne (np. zabiegi laserowe).
Nowoczesne zabiegi z zakresu chirurgii naczyniowej to np. miniflebektomia. Wykonuje się ją w znieczuleniu miejscowym, nie jest bardzo obciążająca dla pacjenta i nie wymaga długiej rekonwalescencji. W przypadku zaawansowanego stadium choroby, kiedy np. trzeba usunąć żyłę odpiszczelową, przeważnie konieczne bywa zastosowanie znieczulenia ogólnego. Właściwie po każdym zabiegu zaleca się noszenie specjalnych opatrunków uciskowych, które zmniejszają obrzęki, ułatwiają chodzenie i przyspieszają powrót do pełnej sprawności.
Źródła
https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/zylaki/66180,przewlekla-niewydolnosc-zylna
https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/file/76805/2016010881835&BP_6_2015_16_19.pdf
https://www.gizinscy.pl/wp-content/uploads/2015/05/Przewlekła-niewydolność-żylna-epidemiologia-i-leczenie-farmakologiczne-artykuł.pdf
http://www.imp.lodz.pl/upload/oficyna/artykuly/pdf/full/-06-04-Sudoł.pdf
https://ptfarm.pl/pub/File/FP/2_2009/patofizjologia_rozwoj_zylakow.pdf
http://www.czytelniamedyczna.pl/723,przewlekla-niewydolnosc-zylna-od-objawu-i-rozpoznania-do-leczenia.html
