Krtań to newralgiczny organ organizmu, który narażony jest na różne, typowe dla niego schorzenia. Sprawdź, co może grozić Twojej krtani i jak ustrzec się potencjalnych problemów.
Czym jest krtań?
Zlokalizowana w przedniej i środkowej części szyi, krtań jest odcinkiem układu oddechowego, w którym powstaje głos. Od góry łączy się z gardłem, od dołu natomiast z tchawicą. Ma budowę odwróconej, trójściennej piramidy, na którą składają się: chrząstki, stawy (połączenia międzystawowe), błona śluzowa krtani i mięśnie krtani. Oprócz najważniejszej – dźwiękotwórczej roli, krtań ma swój udział także w poprawnym oddychaniu oraz chroni tchawicę przed spożywanym pokarmem.
Najczęstszy problem: zapalenie krtani
Najbardziej powszechnym schorzeniem, z którym przychodzi borykać się krtani jest jej zapalenie. Stan zapalny pojawia się w wyniku działania wirusów lub bakterii, a niejednokrotnie może być też rezultatem infekcji górnych dróg oddechowych. Zapalenie krtani może mieć różne objawy ze względu na jego stopień intensywności. Typowymi symptomami w tym wypadku są: chrypka, drapanie, kaszel i zaleganie gęstej wydzieliny, stan podgorączkowy. Wczesne objawy zapalenia krtani można spróbować leczyć ogólnodostępnymi metodami – tabletkami i aerozolami dostępnymi w każdej aptece bez recepty, suplementami diety przeznaczonymi na ból gardła oraz domowymi sposobami. Jeśli powyższe objawy mają charakter powracający lub ciągły, prawdopodobnie chodzi o przewlekłe zapalenie krtani. Na jego wystąpienie przede wszystkim są narażone osoby z grup ryzyka: palacze, nadużywający alkoholu, osoby pracujące głosem, alergicy, ludzie cierpiący na chorobę refluksową lub borykający się z zaburzeniami hormonalnymi. W wypadku przewlekłego zapalenia krtani metody leczenia powinny być skonsultowane z laryngologiem.
Groźną odmianą zapalenia jest przewlekłe przerostowe zapalenie krtani. Objawia się znacznymi nierównościami i zgrubieniami na fałdach głosowych, szczególnie w przednim odcinku głośni, spoidle tylnym oraz fałdach przedsionka. W tym przypadku zgrubienia fałdów przedsionka swoimi rozmiarami mogą przerastać fałdy głosowe.
Inne choroby krtani
Jednak niebezpieczeństwa, jakie czyhają na krtań nie ograniczają się wyłącznie do różnych odmian zapalenia. Oto inne często spotykane choroby krtani:
1. Obrzęk krtani – zazwyczaj jest następstwem objawów alergicznych, towarzyszy mu chrypka, załamywanie głosu i charakterystyczny świst podczas mówienia i oddychania.
2. Polipy krtani – występują w formie małych guzków na fałdach głosowych powstających w rezultacie intensywnej pracy głosem oraz palenia tytoniu. Polipy objawiają się zaburzeniami głosu w różnej formie, w ekstremalnych przypadkach mogą powodować całkowitą utratę głosu lub duszności.
3. Guzki głosowe – ich powstanie wiąże się z nadużywaniem głosu i wynikającym z niego uszkodzeniem strun głosowych. Dręczą głównie osoby zawodowo pracujące głosem (nauczycieli, speakerów, śpiewaków itp.).
4. Ziarniniaki krtani – stany zapalne powstające jako rezultat refluksu żołądkowo-przełykowego, długotrwałego kaszlu lub przeciążenia strun głosowych w wyniku intensywnej pracy głosem.
5. Leukoplakia – objawia się pojawieniem się białych plam na fałdach głosowych lub błonie śluzowej krtani. Zazwyczaj występuje u osób palących papierosy lub nadużywających alkoholu. Może iść w parze z innymi zmianami klinicznymi (polipami, obrzękami, brodawczakami).
6. Brodawczaki – w ich postaci występuje większość nowotworów łagodnych spotykanych w krtani. Mogą być też interpretowane jako zmiany przedrakowe. Najczęściej zlokalizowane są na fałdach głosowych lub na fałdach przedsionkowych, nagłośni lub tchawicy. Ich powstanie wiąże się z zakażeniem wirusami HPV (human papillomavirus).
7. Rak krtani – nowotwór atakuje głównie mężczyzn po 50 roku życia. Zagrożenie jego zarażeniem potęguje palenie papierosów będące główną przyczyną choroby. Na atak nowotworu są również narażone osoby pracujące głosem. Na początku objawia się długotrwałą chrypką, intensywnym kaszlem i pluciem krwią, osłabieniem, dusznościami, bólami gardła promieniującymi w stronę ucha oraz zmianami głosu. Odpowiednio szybkie wykrycie symptomów znacząco zwiększa szanse wyleczenie choroby.
Profilaktyka chorób krtani
Wypracowanie odpowiednich zachowań, choć nie daje gwarancji uniknięcia problemów, może w znaczący sposób zmniejszyć zagrożenie wystąpienia choroby krtani. W grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim palacze i osoby gustujące w alkoholu. Odłożenie lub przynajmniej zredukowanie tytoniu i napojów wysokoprocentowych będzie najskuteczniejszą metodą na uniknięcie tego rodzaju komplikacji. Choroby krtani są także zagrożeniem dla osób pracujących głosem. W ich przypadku ważne jest wyćwiczenie odpowiedniej techniki mowy i oszczędzanie strun głosowych kiedy tylko będzie to możliwe. Tej grupie rekomenduje się regularne badania kontrolne u laryngologa lub foniatry. W przypadku profilaktyki chorób gardła i krtani poleca się również częste nawilżanie schłodzonymi płynami, unikanie zanieczyszczonego oraz zapylonego i suchego powietrza (w tym także rozsądne korzystanie z klimatyzacji). Szczególną ostrożność zaleca się w czasie wzmożonej zachorowalności, w której wirusy i bakterie są wyjątkowo groźne. W tym okresie możemy wspomagać swoją odporność suplementami diety w postaci pastylek lub syropów. Ważna jest również zbilansowana dieta bogata w witaminy A i E, w której rzadko pojawiają się ostre potrawy.
