Urazy kolana mogą się przytrafić każdemu. Niezależnie od tego, czy na co dzień trenujemy wyczynowo, czy też uprawiamy sport tylko rekreacyjnie i rzadko, nasze stawy są narażone na obciążenia. Problemy zaczynają się jednak, gdy ulegamy kontuzji. Jednym z częściej występujących urazów jest tzw. „kolano skoczka” – czyli entezopatia (wbrew nazwie najpowszechniej zdarza się ona u siatkarzy). W stanie tym występują zmiany chorobowe w więzadle rzepki. To bolesna kontuzja, ponieważ więzadło rzepki pełni niezwykle istotną funkcję, czyni możliwym wyprost kolana. Na ogół więzadło to jest wytrzymałe, jednakże częste przeciążenia stawów mogą doprowadzić do jego osłabienia. Objawem entezopatii jest przede wszystkim uczucie ucisku, bólu w okolicach pod rzepką, a nawet problemy z poruszaniem się.
Uszkodzenie więzadła rzepki wymaga oczywiście leczenia. Ważne, by działania rehabilitacyjne nie potęgowały dolegliwości. Początek terapii to ćwiczenia mniej obciążające, np. pływanie czy jazda na rowerze. W ramach fizykoterapii warto stosować również masaże rozcierające poprzeczne, hydroterapię, a także krioterapię i chłodne kompresy. To początkowy etap, który powinien trwać około 3 miesięcy. W tym czasie warto wprowadzać również ćwiczenia wzmacniające mięśnie nóg (przysiady, uginanie kolan) oraz rozciągające mięśnie i zginacze kolana. Rehabilitacja stawów kolanowych może być konieczna nie tylko w przypadku urazów, ale i ich następstw. Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego może mieć różnorodną genezę. Obok kontuzji (często zlekceważonych i niewyleczonych skręceń stawu kolanowego, uszkodzeń więzadła, łękotek, nadmiernych obciążeń stawów), do przyczyn choroby można zaliczyć m.in: zaburzenia endokrynologiczne (jak cukrzyca, niedoczynność tarczycy etc.), nadwagę oraz otyłość, zmian hormonalne i związane z procesem starzenia. Istotą choroby jest to, że tkanki będące budulcem stawu ulegają zbyt szybkiemu zużyciu. Prowadzi to do uszkodzeń łękotek, więzadeł – zmiany zwyrodnieniowe z czasem przybierają na sile, obejmując zarówno staw rzepkowo – udowy, jak i staw piszczelowo – udowy. Bywa, iż zwyrodnienie obejmuje oba stawy jednocześnie. Objawami, które powinny wzbudzić niepokój są: trudności w poruszaniu się, prostowaniu nóg, obrzęki w obrębie kolan (zwłaszcza po wysiłku), ból stawów, sztywność tychże, szczególnie po przebudzeniu.
W zależności od tego, jaka jest przyczyna schorzenia, należy wdrożyć dopasowaną terapię. Czasami konieczna jest redukcja masy ciała, natomiast w ramach leczenia zachowawczego stosuje się preparaty przeciwzapalne oraz pomagające odbudować chrząstkę stawową, nawilżające okolice torebki stawowej od wewnątrz (a więc bogate w kwas hialuronowy i kolagen). Niezbędna jest również wspomniana rehabilitacja. Sprowadza się ona do kinezyterapii, ale też fizykoterapii. W ramach kinezyterapii wykonywane są różnego rodzaju ćwiczenia (najlepiej pod okiem doświadczonego specjalisty). Natomiast fizykoterapia może obejmować szereg niezwykle różnorodnych zabiegów. Zalecana jest szczególnie elektroterapia – wykorzystująca elektrody czynne i działająca przeciwbólowo. Kluczem do powodzenia jest tutaj systematyczność – konieczne są całe serie zabiegów odbywające się w niewielkich odstępach czasu (najlepiej codziennie, bądź co 2 dni). Leczenie prądem może mieć także postać jonoforezy bądź galwanizacji – gdzie przez stawy przepływa prąd o niewielkim natężeniu.
Stawy kolanowe są narażone na występowanie zwyrodnień najbardziej ze wszystkich stawów. O ile urazy dotykają głównie osób aktywnych, wyczynowo uprawiających sport, to już zwyrodnienia są typowe dla kobiet po 50 roku życia, cierpiących na nadwagę i prowadzących siedzący tryb życia. Warto zatem pamiętać, by odpowiednio wcześnie zacząć dbać o regularną aktywność fizyczną, a także by stosować właściwą dietę oraz, jeśli to konieczne, suplementację. Na rynku dostępnych jest wiele preparatów mających za zadanie wzmocnić stawy kolanowe. Dzięki temu możemy w przyszłości uniknąć bólu, czy konieczności rehabilitacji, która, choć coraz skuteczniejsza, musi być zapoczątkowana odpowiednio wcześnie, abyśmy mogli odzyskać całkowitą sprawność.
