Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) od lat prowadzi działania mające na celu poprawę stanu zdrowia matek i dzieci na całym świecie. W ramach najnowszych kampanii organizacja po raz kolejny kieruje uwagę społeczności międzynarodowej na najbardziej wrażliwe grupy społeczne: kobiety w ciąży, młode matki oraz ich dzieci. W czasach kryzysów humanitarnych, nierówności ekonomicznych i napięć geopolitycznych, WHO przypomina, że inwestowanie w zdrowie kobiet i najmłodszych to nie tylko akt solidarności, ale również fundament trwałego rozwoju społecznego i gospodarczego.
Dlaczego zdrowie matek i dzieci jest tak ważne?
Stan zdrowia kobiety w okresie ciąży i połogu ma bezpośredni wpływ na życie i rozwój dziecka. Dostęp do opieki prenatalnej, edukacja zdrowotna, bezpieczny poród oraz wczesna opieka pediatryczna są niezbędne do zapewnienia zdrowego startu w życie. Jak pokazują dane WHO, znaczna część zgonów matek i dzieci mogłaby być łatwo uniknięta dzięki prostym interwencjom medycznym, takim jak szczepienia, suplementacja, kontrola zakażeń i leczenie chorób przewlekłych.
Według raportu WHO z 2023 roku:
- co dwie minuty na świecie umiera kobieta w wyniku komplikacji związanych z ciążą lub porodem,
- codziennie umiera około 13 tysięcy noworodków,
- niemal połowa zgonów dzieci poniżej 5. roku życia występuje w pierwszym miesiącu życia.
Priorytety kampanii WHO
Kampanie WHO dotyczące zdrowia matek i dzieci koncentrują się na kilku kluczowych obszarach:
1. Równy dostęp do opieki zdrowotnej
W wielu regionach świata kobiety wciąż nie mają dostępu do podstawowych usług medycznych. WHO promuje modele opieki zintegrowanej, które uwzględniają potrzeby kobiet przed, w trakcie i po ciąży. Wspierane są inwestycje w lokalne przychodnie, mobilne kliniki oraz szkolenia dla położnych i personelu medycznego.
2. Bezpieczne porody
Jednym z priorytetów WHO jest zmniejszenie liczby porodów odbywających się bez obecności wykwalifikowanego personelu. Organizacja opracowuje wytyczne dla szpitali i ośrodków zdrowia, które mają zapewnić bezpieczeństwo zarówno matce, jak i dziecku. Obejmuje to również działania na rzecz ograniczenia niepotrzebnych cesarskich cięć oraz walki z przemocą okołoporodową.
3. Szczepienia i profilaktyka
WHO przypomina, że szczepienia niemowląt i dzieci to jedna z najskuteczniejszych form ochrony zdrowia publicznego. Organizacja wspiera kampanie szczepień w krajach o niskim dochodzie, walczy z dezinformacją i promuje uświadamianie rodziców w kwestii profilaktyki chorób zakaźnych.
4. Żywienie i rozwój
Niedożywienie i niedobory mikroelementów w okresie ciąży i wczesnego dzieciństwa wpływają na rozwój mózgu, odporność oraz ogólną kondycję zdrowotną dziecka. WHO prowadzi działania edukacyjne i wspiera programy dystrybucji suplementów (np. żelaza, kwasu foliowego, witaminy A) oraz karmienia piersią jako optymalnej formy żywienia niemowląt.
Kampanie informacyjne i działania lokalne
WHO nie ogranicza się do publikowania raportów – aktywnie współpracuje z rządami, organizacjami pozarządowymi i społecznościami lokalnymi. Kampanie takie jak „Every Woman Every Child” czy „Zero Maternal Deaths by 2030” mają na celu zmobilizowanie społeczeństw do realnych działań. Organizacja promuje też systemy monitorowania ciąży, aplikacje mobilne wspierające młode matki oraz systemy ostrzegania w przypadku ryzyka powikłań.
Wyzwania globalne
Mimo postępów, wiele barier nadal utrudnia poprawę sytuacji zdrowotnej kobiet i dzieci:
- brak stabilnych systemów opieki zdrowotnej w krajach ogarniętych konfliktami,
- wysoki wskaźnik ciąż nastoletnich i brak edukacji seksualnej,
- nierówności społeczne i ubóstwo,
- ograniczony dostęp do antykoncepcji i usług planowania rodziny.
WHO apeluje o długofalowe inwestycje w zdrowie kobiet i dzieci, uznając je za fundament odporności społecznej i ekonomicznej.
Korzyści społeczne i gospodarcze
Inwestowanie w zdrowie matek i dzieci nie tylko ratuje życie – przynosi też wymierne korzyści gospodarcze. Zdrowe dzieci mają większe szanse na edukację, aktywność zawodową i dłuższe życie w dobrej kondycji. Zdrowe kobiety mogą pełnić aktywną rolę społeczną i zawodową. Każdy dolar przeznaczony na opiekę prenatalną i wczesne interwencje pediatryczne przynosi wielokrotny zwrot w przyszłości.
Kampanie WHO przypominają, że troska o zdrowie matek i dzieci to nie luksus, ale konieczność. Dostęp do opieki medycznej, profilaktyki, edukacji i wsparcia społecznego powinien być prawem każdego człowieka, niezależnie od miejsca urodzenia czy statusu materialnego. Zdrowe macierzyństwo i bezpieczne dzieciństwo to fundament przyszłości – zarówno jednostki, jak i całych społeczeństw.
